Economie en werkgelegenheid

Net als op veel andere plekken ontstaat er ook in Fryslân krapte op de arbeidsmarkt. Vooral de behoefte aan vakmensen zal in de komende jaren snel groter worden. Mede door de vergrijzing zullen er volgens de DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) over 10 jaar nog een keer 15% minder vakmensen beschikbaar zijn. We zien dat in heel Nederland het tekort oploopt. Met de grote transities op het gebied van energie en klimaat die op ons afkomen, zal de vraag alleen maar toenemen. Dat betekent dat er een cultuuromslag nodig is. Fryslân is een MBO-provincie. Volgens cijfers van het Fries Sociaal Planbureau komen 7 van de 10 jongeren met een MBO-diploma de arbeidsmarkt op. Er is een dringende behoefte en deze mensen verdienen alle waardering.

Wereldberoemde werkers

Te lang heeft de focus gelegen op het zo hoog mogelijk opleiden van mensen. We zien een trendbreuk. Het zijn nu de gouden handjes die een wenkend perspectief hebben. Het MKB is een sterk punt van Fryslân. Juist de kleinere schaal van de bedrijven zorgt voor binding met het personeel en met de klanten. De kwaliteit en het arbeidsethos van Friese vakmensen is wijdverbreid bekend.

Dat betekent dat er meer waardering moet komen voor het praktisch onderwijs. Per 1 januari 2023 zullen de Friese Poort en het Friesland College fuseren. We willen die nieuwe school steun geven om haar te profileren als dé school voor het praktijkonderwijs. Fryslân as dé vakwerkprovincie. Er ligt ook een rol voor de provincie. We willen de komende jaren de ambachten en het vakwerk weer meer zichtbaar maken. Te lang is er beleid gevoerd om zulke bedrijven weg te stoppen op bedrijventerreinen. We willen het werk weer prominent in het straatbeeld terug hebben. Het moet interessant zijn. Daarnaast wil de FNP meer de verbinding leggen tussen scholen en ondernemers. Er moeten structurele samenwerkingsverbanden komen. We zien dat het bijvoorbeeld op de Ulbe van Houten-school op Het Bildt en op het Technasium in Franeker al gebeurt. De provincie zal de dialoog meer op gang moeten brengen om te komen tor een duurzame toekomst.

Fryslân werkt

Veel mensen en instanties werken uiterst hard om vakmensen op te leiden en te zoeken. Maar de initiatieven zijn versnipperd. Daarom moet er in de zoektocht naar vakmensen in Fryslân zo snel mogelijk een centraal loket komen. Dat kan onderdeel worden van Fryslân Werkt. Voor:

• Centrale aansturing
• Informatie verzamelen
• Verbindingen leggen en faciliteren
• Alle versnipperde initiatieven bij elkaar brengen

De partners hierin zijn: bedrijven, gemeenten, scholen en het UWV. De FNP vindt dat we vooral ook oog moeten hebben voor kleinere bedrijven, die niet veel tijd en mensen hebben voor het vinden van personeel en geen geld hebben voor bonussen.

De doelstellingen van Fryslân Werkt worden op deze manier verbreed, bijvoorbeeld met het beheren van de relaties van de provincie en het organiseren van bijeenkomsten en activiteiten. Dit om de dialoog over een duurzame toekomst te bevorderen.

App voor werk-reservisten

De FNP wil deze periode ook inzetten op de ontwikkeling van een Friese marktplaats/app voor (gepensioneerde) vakmensen en zorgmedewerkers. In samenwerking met het bedrijfsleven en de andere Friese overheden willen we komen tot een platform waar mensen en bedrijven met opdrachten en werkzaamheden elkaar kunnen vinden. Zo ontstaat er een pool van zorg-, vakwerk- en handenwerk-reservisten. Dit kan de druk binnen verschillende sectoren, zoals ook de horeca, wat wegnemen en pieken in de vraag kunnen zo beter worden opgevangen.

Leeuwarden, een échte studentenstad

De FNP is content met Leeuwarden. We zien dat de stad zich de laatste jaren echt heeft ontwikkeld tot een volwaardige studentenstad. Met NHL/Stenden, Van Hall-Larenstein, de watercampus van Wetsus, de RUG Campus Fryslân en de MBO's leeft de stad als nooit eerder. Samen met de gemeente Leeuwarden willen we deze ontwikkeling verder uitbreiden.

Fryslân een eigenzinnige topbestemming

Fryslân heeft een sterke recreatiesector met internationale uitstraling. Wat de FNP betreft, zetten we in op duurzaamheid met bezoekers die de schoonheid van Fryslân onderschrijven. Vooral in de coronatijd kwamen er ook wel andere toeristen naar Fryslân. Fryslân en onze eilanden zijn geen Ibiza en dat hoeft ook niet. We zetten in op de kernkwaliteiten: de rust en ruimte die Fryslân rijk is in combinatie met onze levendige steden en dorpen. Plattelandstoerisme en watersport van wereldniveau. Bijvoorbeeld in en rondom onze Friese Meren, het Waddengebied en onze eilanden of de bossen van Gaasterland en de Friese Wouden. De provincie heeft daarbij een ondersteunende en aanjagende rol. De geschiedenis van Fryslân en zijn rijke cultuur moeten daar meer een onderdeel van worden. Een onderscheidend element, interessant voor onze gasten.

De FNP ziet aan de andere kant ook een ontwikkeling waarin mensen met een kleinere beurs worden verdreven van hun vakantieplekken. De provincie gaat niet over de bedrijfsvoering van ondernemers, maar in de komende jaren moet er wel rekening mee gehouden worden dat Fryslân voor eenieder toegankelijk moet zijn. In dat licht blijft de FNP ook bijzonder kritisch op de uitbreiding van grote vakantieparken. Speciale aandacht voor de Waddeneilanden is op zijn plaats. Het laagseizoen bestaat daar eigenlijk niet meer. Dat betekent een continue druk op personeel, ondernemers en de natuur op de eilanden. We willen in de komende periode een groot internationaal congres op één van de eilanden organiseren rondom het vraagstuk van duurzaam toerisme. Hoe blijven economie, leefbaarheid en natuur in balans? Het zal steeds urgenter worden dat we daar een antwoord op vinden.

Cultureel erfgoed is overal aanwezig. In onze musea, historische binnensteden en in het landelijk gebied, zoals de Friese boerderij en het greppelland. Maar ook in de bodem en onder water liggen aandenkens die een beeld geven van onze geschiedenis. Immaterieel erfgoed, onze tradities, rituelen en verhalen vertellen over waar we vandaan komen, wie we zijn en hoe we ons ontwikkelen. De FNP zet zich in om het cultureel erfgoed te beschermen, maar ook om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken. Cultureel erfgoed staat midden in onze maatschappij, biedt kansen en verbindt mensen. Daarnaast draagt het bij aan de ruimtelijke kwaliteit van ons landschap en de leefomgeving. Het is een onderdeel van onze identiteit. Het verhaal van Fryslân met zijn rijke geschiedenis en cultuur is een onderscheidend element, interessant voor onze eigen inwoners en onze gasten.