Drie
miljard lijkt heel wat maar in 2007, toen de zweeftrein nog boven de markt hing,
had onze regering daar 2,8 miljard voor over. Eenieder die wat weet van de
economie en grote moderne infrastructuurprojecten weet dat de inflatie het fundament
onder elke lange termijn begroting weg slaat; werkzaamheden aan de Afsluitdijk
kosten bijvoorbeeld nu al minimaal 400 miljoen euro meer als begroot, en dat zijn
maar werkzaamheden aan een bestaande dijk. Hoe zal het dat bij een heel nieuw
traject zijn?
Realisatie van de Lelylijn in 2038?
Het ligt niet in de lijn van de verwachting dat de grondstoffen goedkoper
zullen worden. Geld uit de regio om bij te financieren is er niet, daar heeft
Den Haag in de laatste jaren wel voor gezorgd. Groningen is voor miljarden
leeggezogen met alle mogelijke gevolgen en ook in Fryslân zitten de gemeenten
er niet warmpjes bij. Tal van overheidstaken zijn met te weinig geld over de
schutting gesmeten, een herverdeling van het gemeentefonds zorgde voor structurele
tekorten in de meeste plattelandsgemeenten en de provinciale begroting gaat in
de toekomst terug van 400 naar 250 miljoen. Nee, er is hier de komende jaren niet
in kwartje voor zulke grote projecten te halen. Europa zou ook moeten meebetalen
aan de lijn, maar die betaalt alleen voor internationale treinverbindingen en
de Duitsers zien meer heil in de lijn van Amsterdam naar Münster. Als wij het
goed bekijken is de hele Lelylijnlobby als een goedkoop stukje kauwgum: het lijkt
in het begin heel wat, maar na twee keer kauwen smaakt het niet meer en is de
rek eruit.
Kritische noten
Over de wenselijkheid heeft de FNP eerder partij-breed kritische noten gekraakt.
Daar is geen verandering in gekomen. In een tijd dat in een groot deel van onze
provincie de mobiliteit onder druk staat, bushalten verdwijnen, lijnen worden
gestrekt en bruggen niet kunnen worden onderhouden zou een slimme lobby van de
gedeputeerde zonder Lelylijn-oogkleppen ook wat waard zijn. Wat je verliest
komt niet snel terug. Noch meer economische en demografische concentratie
(45.000 woningen erbij) zal andere delen van de provincie leegzuigen en het gezicht
van Fryslân onherstelbaar verminken.
Gelukkig is het noch lang niet zo ver. Meer en groter is niet altijd het antwoord,
dat kunnen wij leren van de Randstad. Het is de hoogste tijd om onze inwoners te
raadplegen. Wat willen zij? En verdient Fryslân niet een veel breder debat over
zijn toekomst, kenmerken en kwaliteit zoals met betrekking tot zijn
ruimtelijkheid en zijn landschap? Veel breder als het utopische denken van de VNO-NCW's
van deze wereld die denken dat alles maakbaar is en in dienst moet staan van economische
maximalisatie? Deze diskusje is al te lang uitgesteld. Gelukkig komen er binnenkort
twee natuurlijke momenten aan. De eerste is in maart 2022 en het jaar erop is
er opnieuw iets te kiezen. Het is dan aan onze inwoners. Waar gaan wij heen met
Fryslân? En wat die gereserveerde drie miljard betreft, ook daar hebben we wel
in idee voor: geef de inwoners in Groningen een miljard extra compensatie voor
de aardbevingsschade. Hetzelfde geldt voor de gedupeerden van de
funderingsschade in Fryslân. En investeer he derde miljard voor een deel in de kinderhartafdeling
van het UMCG dat met sluiting wordt bedreigd.
Namens de FNP,
Bert Vollema (FNP Waadhoeke)
Aant Jelle Soepboer (FNP Noardeast-Fryslân)
Yde van Kammen (FNP Achtkarspelen)
Freddy de Haan (FNP Tytsjerksteradiel)
Durk Oosterhof (FNP Smellingerlân)
Harm De Jong (FNP Opsterlân)
Ate Eijer (FNP It Hearrenfean)
Gerda de Vries (FNP De Fryske Marren)
Tsjerk Bouwhuis (FNP Súdwest Fryslân)
Ferry van der Ploeg (FNP Dantumadiel)
Jan-Willem Tuininga (FNP Ljouwert)